Normative aspects and the current situation of ethics committees for research with human participants at Polish technical universities
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
The article presents selected normative aspects of the functioning of ethics committees for research with human participants at Polish technical universities. Of the eighteen universities, eleven have established such committees in recent years. The ethics committee for research with human participants at the Wrocław University of Science and Technology is described in detail and compared with the corresponding committee at Delft University of Technology. In the context of the functioning of the committee, problems concerning definitions, competences and qualifications, identification of research risks, and risk governance are all discussed. The research is summarized with some organizational and research proposals related to the functioning of ethics committees for research with human participants at technical universities.
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
By submitting his/her work to the Editorial Board, the author accepts, upon having his/her text recommended for publication, that Diametros applies the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license to the works we publish. Under this license, authors agree to make articles legally available for reuse, without permission or fees. Anyone may read, download, copy, print, distribute or reuse these articles without asking prior permission from the publisher or the author, as long as the author and original source are properly cited. The author holds the copyright without any other restrictions. Full information about CC-BY: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.
References
ALLEA (All European Academies) (2020), Europejski kodeks postępowania w zakresie rzetelności badawczej, URL = https://allea.org/wp-content/uploads/2020/09/Polish_European_Code_of_Conduct_for_Research_Integrity_2010.pdf [dostęp 20.06.2022].
Czarkowski M. (2012), Teoria i praktyka działania komisji bioetycznych, [w:] Badania naukowe
z udziałem ludzi w biomedycynie. Standardy międzynarodowe, J. Różyńska, M. Waligóra (red.), Wolters Kluwer, Warszawa: 181–199.
Dryla O. (2009), Problem szkolenia członków komisji bioetycznych, [w:] Etyczne i prawne granice badań naukowych, W. Galewicz (red.), Universitas, Kraków: 45–50.
Emanuel E.J., Wendler D., Grady Ch. (2000), What Makes Clinical Research Ethical?, „Journal of the American Medical Association” 283 (20): 2701–2711.
Galewicz W. (2009), O etyce badań naukowych, „Diametros” 19: 48–57.
Koepsell D., Brinkman W.-P., Pont S. (2014), Human Research Ethics Committees in Technical Universities, „Journal of Empirical Research on Human Research Ethics” 9 (3): 67–73.
Koepsell D., Brinkman W.-P., Pont S. (2015), Human Participants in Engineering Research: Notes From a Fledgling Ethics Committee, „Science and Engineering Ethics” 21 (4): 1033–1048.
Komisja Etyki PAN (Komisja do spraw Etyki w Nauce przy Polskiej Akademii Nauk) (2013), Sprawozdanie prof. Andrzeja Zolla, przewodniczącego Komisji do spraw etyki w nauce z działalności Komisji w 2012 r., URL = https://instytucja.pan.pl/images/2013/Komisja_Etyki/12.pdf [dostęp 04.06.2022].
Komisja Etyki PAN (Komisja do spraw Etyki w Nauce przy Polskiej Akademii Nauk) (2015), Sprawozdanie prof. Andrzeja Zolla, przewodniczącego Komisji do spraw etyki w nauce z działalności Komisji w 2014 r., URL = https://instytucja.pan.pl/images/2014/Komisja_Etyki/Sprawozdanie_z_dzia%C5%82alno%C5%9Bci_KEwN_w_2014_r.pdf [dostęp 04.06.2022].
Komisja Etyki PAN (Komisja do spraw Etyki w Nauce przy Polskiej Akademii Nauk) (2016), Sprawozdanie prof. Andrzeja Zolla, przewodniczącego Komisji do spraw etyki w nauce z działalności Komisji w 2015 r., URL = https://instytucja.pan.pl/images/2016/komisja_etyki/spraw_kom_etyki_15.pdf [dostęp 04.06.2022].
Komisja Etyki PAN (Komisja do spraw Etyki w Nauce przy Polskiej Akademii Nauk) (2017), Sprawozdanie prof. Andrzeja Zolla, przewodniczącego Komisji do spraw etyki w nauce z działalności Komisji w 2016 r., URL = [dostęp 04.06.2022].
Komisja Etyki PAN (Komisja do spraw Etyki w Nauce przy Polskiej Akademii Nauk) (2018), Sprawozdanie prof. Andrzeja Zolla, przewodniczącego Komisji do spraw etyki w nauce z działalności Komisji w 2017 r., URL = https://instytucja.pan.pl/images/2017/komisja_etyki/sprawozdanie_z_dzia%C5%82alno%C5%9Bci_Komisji_do_spraw_etyki_w_nauce_za_2016_r.pdf [dostęp 04.06.2022].
LERU (League of European Research Universities) (2020), Towards a Research Integrity Culture at Universities: From Recommendations to Implementation, URL = https://www.leru.org/files/Towards-a-Research-Integrity-Culture-at-Universities-full-paper.pdf [dostęp 04.06.2022].
Łuków P. (2005), Granice zgody: autonomia zasad i dobro pacjenta, Scholar, Warszawa.
Merta-Staszczak A., Serafin K., Staszczak B. (2020), Społeczna odpowiedzialność uczelni na przykładzie Politechniki Wrocławskiej, „Annales. Ethics in Economic Life” 23 (4): 91–107.
MEiN (Ministerstwo Edukacji i Nauki) (2022), Wykaz uczelni publicznych nadzorowanych przez Ministra właściwego ds. szkolnictwa wyższego – publiczne uczelnie akademickie, URL = https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/wykaz-uczelni-publicznych-nadzorowanych-przez-ministra-wlasciwego-ds-szkolnictwa-wyzszego-publiczne-uczelnie-akademickie [dostęp: 3.06.2022].
Narodowa Doradcza Komisja Bioetyczna (USA) (2011), Definicja badań z udziałem ludzkich uczestników, [w:] Badania z udziałem ludzi, W. Galewicz (red.), Universitas, Kraków: 83–91.
NCN (Narodowe Centrum Nauki) (2016), Zalecenia Narodowego Centrum Nauki dotyczące badań z udziałem ludzi, URL = https://www.ncn.gov.pl/sites/default/files/pliki/2016_zalecenia_Rady_NCN_dot_etyki_badan.pdf [dostęp 18.06.2022].
Ośrodek Bioetyki Naczelnej Rady Lekarskiej (2022), Wykaz Komisji Bioetycznych – stan na 02.02.2022 r., URL = https://nil.org.pl/uploaded_images/1644217676_wykaz-komisji-bioetycznych-stan-na-02022022.pdf [dostęp: 17.06.2022].
PAN (Polska Akademia Nauk) (2020), Kodeks etyki pracownika naukowego, URL= https://instytucja.pan.pl/images/2020/kodeks/Kodeks_Etyki_Pracownika_Naukowego_Wydanie_III_na_stron%C4%99.pdf [dostęp 20.06.2022].
Politechnika Warszawska (2021), Regulamin Zespołu ds. etyki badań naukowych z udziałem ludzi, załącznik do decyzji nr 340/2021 Rektora PW, URL = https://www.bip.pw.edu.pl/var/pw/storage/original/application/4484de5729d110f3905e0a6af0ca6815.pdf [dostęp 16.09.2022].
Politechnika Wrocławska (2021), Regulamin Komisji ds. Etyki Badań Naukowych Politechniki Wrocławskiej, URL = https://nauka.pwr.edu.pl/zadania/komisja-ds-etyki-badan-naukowych-politechniki-wroclawskiej/regulamin-komisji-ds-etyki-badan-naukowych [dostęp 16.09.2022].
Różyńska J. (2012 a), Ocena ryzyka i korzyści badania biomedycznego, [w:] Badania naukowe z udziałem ludzi w biomedycynie. Standardy międzynarodowe, Wolters Kluwer, Warszawa: 65–85.
Różyńska J. (2012 b), Zasady prowadzenia badań naukowych z udziałem człowieka w fizjoterapii, „Postępy Rehabilitacji” 26 (4): 23–33.
Różyńska J. (2016), Etyka i ryzyko w „nieterapeutycznych” badaniach biomedycznych, „Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria” 2 (98): 213–226.
Shaw S., Barrett G. (2006), Research Governance: Regulating Risk and Reducing Harm?, „Journal of the Royal Society of Medicine” 99 (1): 14–19.
Ślęczek-Czakon D. (2020), Rola komisji bioetycznej w ocenie rzetelności eksperymentów medycznych na ludziach, „Rocznik Lubuski” 46 (1): 219–231.
TU Delft (Delft University of Technology) (2016), Regulations on Human Trials, URL = https://d2k0ddhflgrk1i.cloudfront.net/TUDelft/Over_TU_Delft/Strategie/Integriteitsbeleid/Research%20ethics/HREC-Articles_of_Association.pdf [dostęp 16.09.2022].
Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jednolity Dz.U. 2021 poz. 790).
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst jednolity Dz.U. 2021, poz. 1977).
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r. poz. 478).
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (tekst jednolity Dz.U. 2020 poz. 1796).
Waligóra M. (2012), Etyka lekarza a etyka badacza, [w:] Badania naukowe z udziałem ludzi w biomedycynie. Standardy międzynarodowe, J. Różyńska, M. Waligóra (red.), Wolters Kluwer, Warszawa: 50–64.
Wnukiewicz-Kozłowska A. (2012), Rozwój międzynarodowych regulacji dotyczących badań biomedycznych z udziałem człowieka, [w:] Badania naukowe z udziałem ludzi w biomedycynie. Standardy międzynarodowe, J. Różyńska, M. Waligóra (red.), Wolters Kluwer, Warszawa: 30–49.