POLSKI    ENGLISH   

Internetowy Serwis Filozoficzny

przy Instytucie Filozofii    Uniwersytetu JagielloÅ„skiego

|  Forum |  Literatura |  Linki |  AktualnoÅ›ci
 
Portale filozoficzne
Filozofowie i kierunki filozoficzne
Działy filozofii
Pożyteczne wskazówki
 
Do współpracowników
powrót
 

Nagel Thomas

teksty oryginalne
  • "What Is It Like to Be a Bat?” – sÅ‚ynny artykuÅ‚ Nagela, opublikowany po raz pierwszy w The Philosophical Review (numer z października 1974 roku), skupiajÄ…cy siÄ™ na problematyce Å›wiadomoÅ›ci i stanowiÄ…cy krytykÄ™ redukcjonizmu oraz funkcjonalizmu w filozofii umysÅ‚u.
    Kluczowe kwestie: problem umysł-ciało; świadomość a subiektywność; posiadanie przeżyć; kwestia dostępności stanów mentalnych (fenomenologia świadomego doświadczania).


  • „Concealment and Exposure” - opublikowany w piÅ›mie Philosophy and Public Affairs (numer z zimy 1998 roku) artykuÅ‚, bÄ™dÄ…cy refleksjÄ… nad kryzysem prywatnoÅ›ci we współczesnym spoÅ‚eczeÅ„stwie oraz wskazujÄ…cy liberalizm jako sposób przeciwdziaÅ‚ania zarysowanym w artykule problemom.
    Kluczowe kwestie: przestrzeń publiczna i prywatna; ochrona prywatności; postulat neutralności przestrzeni publicznej; tolerancja; kulturowy liberalizm; krytyka komunitaryzmu.


  • Moral Luck” – artykuÅ‚ pochodzÄ…cy ze zbioru tekstów Nagela zatytuÅ‚owanego „Mortal Questions” (wyd. Cambridge, 1979 rok). Stanowi analizÄ™ zagadnienia trafu moralnego, a przed wszystkim jego znaczenia dla moralnej odpowiedzialnoÅ›ci podmiotu dziaÅ‚ajÄ…cego oraz dla wydawanych przez nas sÄ…dów etycznych.
    Kluczowe kwestie: kwestia autonomii podmiotu moralnego; wolna wola; odpowiedzialność moralna; typy trafów moralnych.


  • „The Problem of Global Justice” – artykuÅ‚ opublikowany w piÅ›mie Philosophy and Public Affairs (numer z wiosny 2005 roku), poÅ›wiÄ™cony idei “globalnej sprawiedliwoÅ›ci” oraz próbie odpowiedzi na pytanie o możliwość jej urzeczywistnienia.
    Kluczowe kwestie: sprawiedliwość a suwerenność (koncepcja Hobbesa); polityczna koncepcja sprawiedliwości Rawlsa; sprawiedliwość w ujęciu kosmopolitycznym; obowiązki humanitarne.


  • Conceiving the Impossible and the Mind-Body Problem” – artykuÅ‚ opublikowany w piÅ›mie Philosophy (numer z lipca 1998 roku), stanowiÄ…cy omówienie najważniejszych problemów zwiÄ…zanych z relacjami pomiÄ™dzy ciaÅ‚em a umysÅ‚em, a także wskazujÄ…cy na nieadekwatność dotychczasowych prób wyjaÅ›nienia owych problemów.
    Kluczowe kwestie: problem psychofizyczny – podejÅ›cie fizykalne i mentalne; tezy redukcjonizmu psychologicznego a eksperymenty myÅ›lowe; „argument zombie”; potrzeba nowej teorii opisujÄ…cej relacje ciaÅ‚a i umysÅ‚u.


  • Secular Philosophy and the Religious Temperament” – artykuÅ‚ opublikowany pierwotnie na stronach internetowych Uniwersytetu Nowojorskiego we wrzeÅ›niu 2005 roku. Nagel opisuje w nim specyficznÄ… postawÄ™ (okreÅ›lanÄ… mianem „usposobienia religijnego”), polegajÄ…cÄ… na poszukiwaniu czegoÅ›, co w sposób szczególny Å‚Ä…czyÅ‚oby jednostkÄ™ z wszechÅ›wiatem czy też z caÅ‚oÅ›ciÄ… rzeczywistoÅ›ci. Rozważa też, czy możliwe jest przyjÄ™cie takiej postawy przez osobÄ™ niereligijnÄ….
    Kluczowe kwestie: „usposobienie religijne”; postawa religijna; twardogÅ‚owy ateizm; humanizm; biologiczny ewolucjonizm; teleologia niereligijna;


  • Death” – artykuÅ‚ pochodzÄ…cy ze zbioru tekstów Nagela „Mortal Questions” (wyd. Cambridge, 1979 rok). Stanowi on próbÄ™ analizy kategorii Å›mierci, rozumianej jako szczególny rodzaj szkody doznawanej przez jednostkÄ™.
    Kluczowe kwestie: stosunek człowieka do śmierci; śmierć jako zło; zagadnienie nieistnienia; kwestia wartości życia.


  • Sexual Perversion” – artykuÅ‚ opublikowany w piÅ›mie The Journal of Philosophy (numer ze stycznia 1969 roku), poÅ›wiÄ™cony psychologicznym rozważaniom nad zagadnieniem seksualnej perwersji w kontekÅ›cie seksu rozumianego jako sposób komunikacji.>
    Kluczowe kwestie: tzw. „sceptyczny argument” (seksualne pożądanie jako apetyt); seks jako komunikacja; perwersyjny charakter praktyk seksualnych ;perwersja a moralność.


  • Freedom and the View from Nowhere” – fragment wstÄ™pu oraz treść VII rozdziaÅ‚u książki Nagela „The View from Nowhere” (wyd. Nowy Jork, 1986 rok). Nagel rozważa zagadnienie wolnoÅ›ci w dwóch kontekstach: subiektywnym (wolność jako autonomia) oraz obiektywnym (wolność jako odpowiedzialność).
    Kluczowe kwestie: wolność wÅ‚asna i wolność innych – autonomia i odpowiedzialność; determinizm; poglÄ…d Strawsona – postawa reaktywna oraz obiektywna; moralność a wolność.


  • Agent-Relativity and Deontology” – treść IX rozdziaÅ‚u książki Nagela “The View from Nowhere” (wyd. Nowy Jork, 1986 rok). Nagel zajmuje siÄ™ kwestiÄ… etycznej relacji pomiÄ™dzy interesem podmiotu, a interesem innych (subiektywny i obiektywny punkt widzenia). Analizuje także problematykÄ™ racji bezstronnych oraz racji podmiotowo wzglÄ™dnych.
    Kluczowe kwestie: racje względne wobec podmiotu (racje autonomii, racje deontyczne i racje zobowiązań) oraz racje podmiotowo neutralne; bezstronność; moralna fenomenologia.


  • The Psychophysical Nexus” – artykuÅ‚ opublikowany w zbiorze tekstów Nagela „Concealment and Exposure and Other Essays” (wyd. Nowy jork, 2002 rok). Stanowi próbÄ™ analizy wiedzy apriorycznej w kontekÅ›cie problem psychofizycznego, ujmowanego w opozycji zarówno do koncepcji dualistycznych, jak i redukcjonistycznych.
    Kluczowe kwestie: problem ciało-umysł w ujęciu Kripkego; różne formy redukcjonizmu; wiedza a priori i a posteriori; fenomenologia a fizjologia.
 
webmaster © jotka