Diametros - Internetowy Serwis Filozoficzny (An Online Philosophy Service)

POLSKI ENGLISH

Internetowy Serwis Filozoficzny

przy Instytucie Filozofii

Uniwersytetu Jagiellońskiego

| Forum

| Literatura

| Linki

| Aktualności

W odpowiedzi na odpowiedź p. dr Pieniążka

Ryszard Sarkowicz

Szanowny Panie Doktorze,

Podpisuję się obiema rękoma pod twierdzeniem, że rozwój prawa miękkiego (z powodów wyłożonych w mym tekście wolę termin: „prawo rozmyte”) wymaga osiągnięcia przez społeczeństwo pewnego - jak Pan pisze - „poziomu kultury prawnej i edukacji obywatelskiej”. A może trafniej byłoby powiedzieć „poziomu świadomości normatywnej”, gdyż w istocie chodzi o to, aby społeczeństwo dojrzało do tego, że wszystkie systemy normatywne stanowią pewną całość, pewien porządek normatywny, w którym poszczególne rodzaje normatywnej regulacji (w tym prawo) nie konkurują z sobą, lecz synergicznie uzupełniają się i brak któregoś z nich czyni całość porządku normatywnego ułomnym i mniej efektywnym.

Również Pana diagnoza, że polska świadomość normatywna jest ciągle na niskim poziomie i że dlatego musimy - dla naszego bezpieczeństwa - regulować życie społeczne za pomocą „twardego prawa” jest jak najbardziej trafna. Cieszy mnie, że ktoś to powiedział, bo zbyt często prowadzimy rozmaite rozważania odwołując się do innych społeczeństw zachodniej demokracji zapominając, że nie tylko różnimy się od nich rozwojem technologiczno-gospodarczym, co może być łatwiejsze do nadrobienia, ale właśnie rozwojem dojrzałości społecznej, obywatelskiej, która pozwoliłaby na regulowanie życia społecznego wzajemnie przenikającymi się, a zarazem wspierającymi i wzmacniającymi się, instrumentami różnych porządków normatywnych. W pełni też podzielam przekonanie, że osiągnięcie takiego stanu jest długotrwałym procesem ewolucyjnym i zapewne będzie trwało jeszcze wiele lat. I w tym procesie zadaniem lekarzy będzie wyznaczanie wartości i celów, a zadaniem prawników, jak sprawnych rzemieślników, przekuwanie ich w dobre akty prawne.

Ma też Pan rację, że dzisiaj boleśnie odczuwamy wszyscy, a lekarze w szczególności, brak regulacji, które powiedziałyby lekarzom jak mają godnie zachować się w atmosferze strajków, mizerii i ubóstwa służby zdrowia. Szkoda tylko, że najprawdopodobniej jedyną regulacją, która skutecznie zagwarantuje prawa pacjentów (w końcu najważniejsze) - będzie zapewne tylko regulacja „twarda”.

powrót