Secularizing Asceticism. Arnold Gehlen’s Philosophical Conception of the Good Life
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
Asceticism as a part of the good life is often discussed in the contemporary philosophy (Foucault, Agamben, Sloterdijk). The aim of this article is to analyze and criticize the encouragement to ascetic practices which was formulated by a German conservative sociologist and philosopher, Arnold Gehlen (1904-1976). In my text, I track the history of the philosophical concept of asceticism and describe Gehlen’s anthropological suggestion that ascetic practices should be actualized and secularized. The author of Der Mensch claimed that the return to asceticism can become an utopian answer to the imperatives of the consumer society. I analyze his distinction of three types of askesis as stimulans, disciplina and sacrificium. Subsequently, I criticize Gehlen’s belief that asceticism has not been secularized in the modern age by showing that he ignored the phenomenon of “wordly ascetiscism” described by Max Weber and his followers. In the final section, I point out some authoritarian and elitist moments in Gehlen’s image of asceticism and I suggest alternative possibilities of developing his intuitions.
Downloads
Article Details
By submitting his/her work to the Editorial Board, the author accepts, upon having his/her text recommended for publication, that Diametros applies the Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) license to the works we publish. Under this license, authors agree to make articles legally available for reuse, without permission or fees. Anyone may read, download, copy, print, distribute or reuse these articles without asking prior permission from the publisher or the author, as long as the author and original source are properly cited. The author holds the copyright without any other restrictions. Full information about CC-BY: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode.
References
Agamben G. (2013), The Highest Poverty: Monastic Rules and Form-of-Life, tłum. A. Kotsko, Stanford University Press, Stanford.
Bell D. (1994), Kulturowe sprzeczności kapitalizmu, tłum. S. Amsterdamski, PWN, Warszawa.
Delitz H. (2011), Arnold Gehlen, UVK, Konstanz.
Evdokimov P. (1996), Wieki życia duchowego: od Ojców Pustyni do naszych czasów, tłum. M. Tarnowska, Znak, Kraków.
Foucault M. (1995), Historia seksualności, tłum. B. Banasiak, T. Komendant, K. Matuszewski, Czytelnik, Warszawa.
Foucault M. (2000), Filozofi a, historia, polityka: wybór pism, tłum. D. Leszczyński, L. Rasiński, PWN, Warszawa-Wrocław.
Foucault M. (2012), Hermeneutyka podmiotu, tłum. M. Herer, PWN, Warszawa.
Gehlen A. (1980), Über Kants Persönlichkeit, [w:] A. Gehlen, Gesamtausgabe Bd. II: Philosophische Schriften (1933-1938), hrsg. L. Samson, Vittorio Klostermann, Frankfurt/M.
Gehlen A. (1995), O narodzinach wolności z wyobcowania, tłum. B. Markiewicz, [w:] Konserwatyzm. Projekt teoretyczny, B. Markiewicz (red.), Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Goethe Institut, Warszawa.
Gehlen A. (2001), W kręgu antropologii i psychologii społecznej. Studia, tłum. K. Krzemieniowa, Czytelnik, Warszawa.
Gehlen A. (2017), Moralność i hipertrofia moralności. Etyka pluralistyczna, tłum. R. Michalski, J. Rolewski, E. Paczkowska-Łagowska, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Harpham G.G. (1987), The Ascetic Imperative in Culture and Criticism, The University of Chicago Press, Chicago-London.
Jacyno M. (2007), Kultura indywidualizmu, PWN, Warszawa.
James W. (2011), Odmiany doświadczenia religijnego. Studium ludzkiej natury, tłum. J. Hempel, B. Baran, Aletheia, Warszawa.
Kant I. (2005), Metafizyka moralności, tłum. E. Nowak, PWN, Warszawa.
Maciuszko J. (2001), Asceza, [w:] Religia. Encyklopedia PWN, T. Gadacz, B. Milerski (red.), t. 1, PWN, Warszawa.
Makselon J. (1996), Psychologiczne aspekty ascezy, [w:] Asceza chrześcijańska. Materiały z sympozjum, J. Machniak (red.), Wydawnictwo Naukowe PAT, Kraków.
Michalski R. (2013), Homo defectus w kulturze późnej nowoczesności: geneza i ewolucja antropobiologii i teorii instytucji Arnolda Gehlena, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
Ortega y Gasset J. (1982), Bunt mas i inne pisma socjologiczne, tłum. P. Niklowicz, H. Woźniakowski, PWN, Warszawa.
Paczkowska-Łagowska E. (2012), O historyczności człowieka. Studia filozoficzne, Słowo/Obraz Terytoria, Gdańsk.
Scheler M. (1987), Pisma z antropologii filozoficznej i teorii wiedzy, tłum. S. Czerniak, A. Węgrzecki, PWN, Warszawa.
Schopenhauer A. (2005), Świat jako wola i przedstawienie, tłum. J. Garewicz, t. II, PWN, Warszawa.
Sennett R. (2010), Kultura nowego kapitalizmu, tłum. G. Brzozowski, K. Osłowski, Muza, Warszawa.
Sloterdijk P. (2011), Kryształowy pałac. O filozoficzną teorię globalizacji, tłum. B. Cymbrowski, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa.
Sloterdijk P. (2014), Musisz życie swe odmienić: o antropotechnice, tłum. J. Janiszewski, PWN, Warszawa.
Sprondel W.M. (1971), Askese, [w:] Historisches Wörterbuch der Philosophie, hrsg. J. Ritter, Bd 1, Schwabe Verlag, Basel.
Thies Ch. (1997), Die Krise des Individuums. Zur Kritik der Moderne bei Adorno und Gehlen, Rowohlt, Reinbek bei Hamburg.
Weber (2011), Etyka protestancka i duch kapitalizmu, tłum. D. Lachowska, Wyd. UW, Warszawa.
Wójtowicz H. (1993), Asceza w hellenizmie, [w:] Wczesnochrześcijańska asceza: zagadnienia wybrane, F. Drączkowski, J. Pałucki (red.), RW KUL, Lublin.
Zimmer R. (2008) Moraliści europejscy: przewodnik, tłum. P. Graczyk, Prószyński i S-ka, Warszawa.